Data Governance en Enterprise Architecture: één strijd?

Vanuit hun verantwoordelijkheden vertonen beide disciplines een natuurlijke complementariteit. In die zin dat zij een zelfde doel nastreven, zij het op andere aspecten van de organisatie. Zeker als er aan Enterprise Architecture een strategische invulling wordt gegeven. In de werkelijkheid zien we deze complementariteit (en de daaruit voortvloeiende voordelen) echter zelden aan het werk.

Wat bedoelen we precies hiermee? We zetten de drie types van enterprise architecten die wij idagelijks tegenkomen, even op een rij. De invulling ervan heeft een structurele impact op de raakvlakken tussen Enterprise Architecture en Data governance. En de potentiële ROI die je hieruit genereert.

De techneut

Dit type enterprise architect heeft een uitgesproken of zelfs exclusief technisch profiel. De historische verklaring daarvoor is dat de eerste enterprise architecten ook echte ‘techies’ waren. Zij vertrokken vanuit de technologiebasis (infrastructuur, applicaties). Om op termijn het volledige technologielandschap van hun organisatie vorm te geven en te beheren.

Dankzij hun ervaring slaagden deze enterprise architecten erin om hun aanvankelijk beperkte verantwoordelijkheid in te ruilen voor een ruimere, overkoepelende verantwoordelijkheid. Die mocht dan wel enterprise-wide zijn, in de meeste gevallen was ze nog niet gecentraliseerd. En wat veel fundamenteler is: ze bleef ook beperkt tot louter technologiebeheer. Ook vandaag nog laten enterprise architecten van dit type zich niet of nauwelijks in met de business of met de strategische activiteiten in de organisatie.

Het raakvlak met Data Governance is in deze beperkt tot fysieke datasets (met een bepaalde structuur en inhoud). Die bevinden zich fysiek ergens in het landschap (infrastructuur) en worden door één of meerdere applicaties gebruikt.

De bruggenbouwer

Dit type ontstond naar aanleiding van een toenemend belang van IT voor de business. Terwijl er tegelijkertijd een steeds groter wordende taalkloof ontstond tussen beide. Het gevolg was dat beide partijen niet alleen naast elkaar zaten te praten. Wat nog erger was, ze zaten ook vaak ook naast elkaar te werken. Dat leidde onvermijdelijk tot frustratie en toenemende complexiteit en disfunctionaliteit bij beide partijen.

De bruggenbouwer was dan ook vooral gericht op het faciliteren van de vertaalslag tussen IT en de business. Zo vergrootte de enterprise architect zijn bereik én zijn impact. Het ging van louter de IT-functie naar de andere bedrijfsfuncties en de bedrijfsprocessen die ze ondersteunen. En niet te vergeten: naar het domein van de data en de informatie.

Het raakvlak tussen enterprise architecture en data governance verbreedde daarmee naar een terminologische en structurele alignering. Daaronder zaten meta data management, reference data management, data lineage, etc.

De strateeg

Steeds meer bedrijven (onderliggend) werden ook IT-organisaties, lees: meer afhankelijk van technologie. Niet enkel om de huidige manier van werken efficiënter te maken.  Ook om ‘enabler’ te zijn voor hun toekomstige strategische doelen (nieuwe bedrijfsmodellen, nieuwe soorten producten en dienstverlening, etc.).

Als gevolg van deze evolutie moest de enterprise architecture functie evolueren naar een meer strategische bedrijfsfunctie. Die de business moest ondersteunen, helpen groeien en transformeren. Bedrijven kunnen hun business meer dan ooit heruitvinden op basis van wat de technologie hen biedt. Het succes van generative AI (zoals Dall-e en Chat-GPT) is daar momenteel een sprekend voorbeeld van.

Het spanningsveld tussen de verstrengelde en tegelijk onafhankelijk van elkaar evoluerende technologie en bedrijfsmodellen vraagt een apart soort aandacht. Het afstemmen van IT en business in het heden is niet langer voldoende. Het primaire doel van de strateeg-enterprise architecten is dit spanningsveld beheren (governance). Zij maken onderbouwde strategische keuzes over meerdere jaren. Daarbij houden zij rekening met de impact op de huidige organisatie, de manier van werken en het mesnelijke kapitaal. Daarbovenop zetten zij deze ambities/bedrijfsdoelstellingen om naar een toereikend en uitvoerbaar masterplan.

Zij zitten dan ook mee aan de strategische tekentafel van de organisatie.

Het raakvlak met Data Governance wordt daardoor nog verder verbreed naar het toekomstig data en informatielandschap. Welke data moeten we in de toekomst verzamelen? Hoe gaan we deze gebruiken (visie)? Aan welke eisen moeten deze voldoen (in termen van informatiebeveiliging, kwaliteit en compliance)? En hoe gaan technologische en organisatorische oplossingen hieraan bijdragen of door geïmpacteerd worden?

Kapitaliseer op je investering

Zoals je wellicht al kan raden, is het voor de data governance officers makkelijker samenwerken met type twee en nog meer met type drie. De reden ligt voor de hand: dat zijn nu eenmaal de enterprise architecten die mee zijn met het strategische belang van data als kennisdomein binnen je organisatie. Zij zijn zich er tevens van bewust dat disciplines als data management en data governance een set van vaardigheden vereisen die je als organisatie heel bewust en actief moet ontwikkelen. De voornaamste uitdaging in deze ‘co-exitente disciplines’ is het afbakenen van verantwoordelijkheden en ownership. En het opzetten van een minimaal aantal artefacten die zij gezamenlijk beheren.

Uit ervaring weten wij dat er een reële meerwaarde schuilt in een goede samenwerking tussen data governance officers en enterprise architecten. Vanuit die symbiose, even vruchtbaar als nodig, versterken zij immers elkaar. En hun organisatie als geheel. Daarbij is het goed om steeds voor ogen te houden dat het omgekeerde scenario, waarbij beiden op hun eiland zitten te werken, per definitie schade berokkent aan je organisatie. In het beste geval betreft het enkel financiële schade. Vaak echter betreft het ook schade in termen van toenemende complexiteit en disfunctionaliteit. In extreme gevallen leidt dit tot het onvermogen om een volgende (strategische) stap te zetten en op langere termijn winstgevend en relevant te blijven.

Wil je ook de concrete raakpunten tussen de data governance officer en de enterprise architect leren kennen? Om zo een nog beter inzicht te verwerven in de complexe relatie tussen beide profielen? Schrijf je dan in voor ons tweedaags seminar waarin we voor elke discipline een volledige dag uittrekken. Registreer hier.

Benieuwd naar onze diensten? Ontdek ze hier.